Dr. aan het woord door: Dierenarts Peter Boskamp
© Dierenarts P. Boskamp
Het is verboden onderstaande artikelen te vermenigvuldigen en te verspreiden. 
Ook zal opgetreden worden als zonder toestemming de artikelen of gedeelten 
daarvan op een andere wijze gepubliceerd worden

Deel 33:  Nieuwsbrief Duif juni 2007

Spreekuur

In deze tijd van het jaar wordt een duivenarts op het spreekuur hoofdzakelijk met twee problemen geconfronteerd. Enerzijds de tegenvallende prestaties van de vliegduiven. Deze zijn meestal te wijten aan de problemen met slijm en ornithose. Een goede luchtwegkuur als de poeder 31 samen met Bony-Bronchicron helpt dan vaak de problemen een stuk te verminderen. Maar moeten kuren midden in het vliegseizoen is nooit ideaal. Daarom blijf ik adviseren om preventief te handelen.
Anderzijds worden we nu geconfronteerd met problemen bij de jonge duiven.
Vaak wordt daarbij gedacht aan de “coli”, maar in een aantal gevallen ligt de oorzaak van het probleem elders. Zeker als de klacht braken optreedt zonder diarree moeten we niet blindelings ervan uitgaan dat we met “Adenocoli”van doen hebben. Er zijn dan ook andere oorzaken die een rol kunnen spelen.

Nu de jonge duiven vluchten weer beginnen is het goed om ervoor te zorgen dat de duiven “schoon” aan de start van het seizoen beginnen. Veelal zijn liefhebbers verbaasd als bij controle blijkt dat hun duiven een zware geelbesmetting hebben…..ze vlogen immers best goed…..Maar vliegen om het hok is geheel iets anders dan vliegen tijdens een wedvlucht. Daarom altijd ervoor zorgen dat 14 dagen voor de opleervluchten de duiven een degelijke geelkuur krijgen. Bij voorkeur door ze twee dagen achtereen een capsule op te steken. Mocht men tegen het werk opzien, geen dan in ieder geval voldoende lang een geelkuur (bijvoorbeeld Ronidazole 10%)  over het voer. En voldoende lang is dan 6-8 dagen. Kuren in het drinkwater blijken bij controle vaak niet doeltreffend genoeg. Blijven er dan een aantal besmette duiven over, dan is men na een aantal weken weer terug bij af.  

Zoals bekend adviseer ik om vanaf het afzetten tot aan de opleervluchten 2-3 x per week Bony-SGR in het drinkwater te geven. De laatste 10 dagen voor de opleervluchten kan men dit dagelijks doen.
Na de geelcapsules adviseer ik doorgaans een kuur met Bony-Jodi om de kinderziektes die niet zelf overwonnen zijn alsnog te behandelen. Op deze manier kunnen de duiven een goede start maken. Omdat nog steeds veel duiven gekorfd worden waar sommige liefhebbers niets tot bijna niets aan hebben gedaan ter bestrijding van “kinderziektes”, lopen de duiven tijdens de vluchten het risico een nieuwe besmetting op te lopen. Helaas moet daarom het praktische advies gegeven worden om zeker na de eerste vluchten voorbehoedend een middel als bijvoorbeeld poeder 29 (Bony-Jodi) over het voer te verstrekken.
Ook dit is geen 100% garantie dat er geen ziekte-uitbraken kunnen optreden, maar de kans erop wordt in ieder geval verkleind.
Pas als de kinderziektes goed onder controle zijn heeft het gebruik van conditieverbeteraars zin. Helaas wordt met deze producten te vaak getracht de werkelijke problemen (“kinderziektes”) te verbloemen.

Er was  ook nog een vraag over one-eye-cold. Zoals bekend is dit doorgaans een uiting van “Ornithose”. Ik adviseer deze duiven individueel te behandelen met orni-capsules of marbocaps gedurende 6 dagen. In het oog zelf kan men dan aureomycinezalf dan. Het druppelen met oogdruppels die geen tetraverbindingen bevatten is hierbij niet aangewezen. De zalf werkt dan beter.
Treden er meerdere gevallen op binnen de groep dan moeten we natuurlijk niet volstaan met individueel de aangetaste duiven te behandelen, maar dan moeten we de hele groep behandelen met een effectieve luchtwegkuur (Poeder 18, poeder 26 en poeder 29 zijn daarbij de eerst aangewezen middelen om dan te gebruiken)
Daarnaast kan men dan de klinisch zieke duiven individueel  extra behandelen met capsules.

Tegen Paramyxo-pokken en paratyfus samen vaccineren.

Zelf ben ik geen voorstander om in een keer tegen al deze ziektes te vaccineren. De paratyfus enting doe ik het liefste apart, al dan niet met een preventieve kuur.
De reden is simpel. Een paratyfus-enting alleen kan al wat entreactie geven (bol zitten, slechte eetlust etc). door de enting te verzwaren kunnen deze symptomen onnodig zwaar op de voorgrond treden. Daarom adviseer ik de entingen 14 dagen uiteen te verrichten. Ook ik weet dat er gecombineerd gevaccineerd wordt zonder dat dit ook maar enig nadelig effect heeft. Maar ik zie het soms ook anders. Vandaar dit persoonlijke advies. 

“Iets extra’s voor de jongen………”

Vragen over producten die ondersteunend zijn voor de vorm, behoren tot de meest gestelde in de mail, die me bereikt. Zoals ik eerder in deze nieuwsbrief al schreef heeft het gebruik van dit soort producten  alleen zin als we zorgen dat de kinderziektes onder controle zijn. Ze moeten niet gebruikt worden als compensatie voor verborgen infecties.
Vaak zal blijken dat zodra de infecties onder controle zijn de vorm vanzelf komt. Ik ben dan ook de mening toegedaan dat als de duiven goed vliegen omdat ze gezond zijn, weinig of geen toevlucht gezocht hoeft te worden tot allerlei ondersteunende preparaten.
Kortom: het kan wel, maar het hoeft niet.  

Als we er van uitgaan dat de duiven gezond zijn en men toch gebruik wenst te maken van ondersteunende preparaten welke mogelijkheden zijn er dan zoal?  

Opvangen na de vlucht met een elektrolytenmix. Hier zijn meerdere mogelijkheden. Er is elektrolytenmix in poedervorm (Bony-Recuglut CT; Bony-elektrolytenmix; Bony-elektrolytenmix extra) en in vloeibare vorm (Bonysol, Animyn, Conditiedrank met kruiden)
Het doel van al deze middelen is het snel opvangen van het vochtverlies tijdens de vlucht en het extra aanvullen met druivensuiker waardoor direct weer energie beschikbaar komt voor het lichaam. Een snel herstel van de vochtbalans na de vlucht is belangrijk om er voor te zorgen dat het lichaam de kans krijgt om snel de  bouwstoffen die nodig zijn voor onder andere spierherstel en het aanvullen van de energievoorraden aan te voeren. Daarnaast is het belangrijk dat de vochtbalans snel wordt aangevuld om de afvalstoffen die tijdens de vlucht zijn ontstaan ook snel af te voeren. Persoonlijk zie ik daarom kort na de vlucht liever geen geneesmiddel in het drinkwater. Immers de duiven hebben dan vaak erge dorst. Het water heeft door het geneesmiddel een afwijkende smaak, waardoor de duiven geremd kunnen worden in hun vochtopname. Het resultaat hiervan kan zijn dat de vochtbalans te traag herstelt waardoor de afvoer van de afvalstoffen in het lichaam vertraagd plaats vindt. Dit is tevens een van de redenen dat ik ontsmetting na de vlucht het liefst over het voer zie toegepast worden. Immers duiven die dan een andere smaak in  de mond hebben zullen daardoor eerder geneigd zijn meer te drinken. 

Een aantal middelen is aangevuld met aminozuren en vitamines (Bonysol, Aminyn, Conditiedrank met kruiden)  of bevatten voorts zeer specifieke stoffen om het herstel van de spieren na de vlucht te bevorderen (Bony-Recuglut CT)
Deze producten kunnen gegeven worden als eerste drank na de vlucht, dan wel gemengd worden over het voer samen met een ontsmettingsmiddel na de vlucht (dit laatste geldt voor de Bony-Recuglut CT)
Bony-SGR spreekt voor zich. Zeker bij de begeleiding van de jongen hoort deze weerstandsondersteunende drank een vaste plek te hebben. Voor met name dit product maak ik een uitzondering als ik schrijf dat ondersteunende preparaten geen wondermiddelen zijn.
Nu is Bony-SGR ook geen wondermiddel. Maar overduidelijk is wel dat het de jonge duiven vitaler maakt en strijdbaarder tegen infectie. Voor mij een rode draad in de medische begeleiding van de duiven. 

Herstelbevorderend na een vlucht zijn ook de Sedochol, bonychol en Biochol. Deze producten bevatten naast zwavelhoudende aminozuren ook Vitamine B dat de lever moeten helpen ondersteunen met zijn ontgiftende taak en het opruimen van stofwisselingsslakken na de vlucht. Deze middelen zijn daarnaast uitermate geschikt om tijdens de rui de lever te ondersteunen tijdens het aanmaken van het nieuwe verenkleed. 

Bovenstaande middelen zijn geschikt om kort na de vluchten te geven. In die periode moeten we denken aan het herstel van het lichaam. We moeten de duiven dan ook niet belasten met te zware voedingsstoffen (voedingsstoffen die veel energie kosten om te worden verteerd; te denken valt aan zware eiwitten)
Met beleid kan na de vlucht gebruik gemaakt worden van producten die rijk zijn aan goed benutbare aminozuren zoals Bonyamin, Powerplay, Bony-jongdierpoeder; Bony-Recuglut CT;  Bony-topconditie.
Verder is er dan ook nog Bony-B.M.T dat naast aminozuren ook nog biergist en tarwekiemen bevat.
Zoals ik in een andere nieuwsbrief al eerder schreef, is het geven van biologisch hoogwaardige eiwitten en aminozuren als supplement iets totaal anders dan het verstrekken van eiwitrijk voer. Dit kan niet duidelijk genoeg benadrukt worden.
Het verstrekken van eiwitrijke voeding van matige kwaliteit kost het lichaam (te) veel energie om af te breken en te benutten. Het resultaat kan zijn blauwe spieren. Uitkijken dus. 

Midden in de week kan gebruik gemaakt worden van Bony-Sambucca-plus. Dit product op basis van Sambucca bevat tevens lugol dat een stimulerende werking heeft op de stofwisseling.
Midweeks beginnen we al meer te denken aan de opbouw naar de vluchten en dan komen producten in de picture als Bony-MR supplement,Bony-MR plus en Bony-speciaal. Dit zijn krachtige ondersteunende preparaten om de duiven te helpen extra reserves op te bouwen voor tijdens de vluchten.
Bony-mineral en Bony-vluchtsupport zijn ook bedoeld om de duiven meer reserves te laten meenemen tijdens de vlucht om zo “hongerklop” te vermijden.
Bony-vluchtsupport bevat een hoge dosering vitamine B12 samen met een phosforverbinding om de energieproductie te stimuleren.

Bony-farvisol is een krachtig vitaminepreparaat dat gewaardeerd wordt om zijn hulp bij het blank krijgen dan de lijven. 

Met de hier genoemde producten is slechts een greep gedaan in het scala van ondersteunende producten zoals ze op de markt zijn. Moeten we deze nu allemaal gebruiken om topprijzen te maken. Nee!, luidt dus mijn antwoord.
Er zijn een aantal producten die als ze goed ingezet worden de duiven kunnen helpen en ondersteunen. Maar we moeten steeds voor ogen houden dat wondermiddelen niet bestaan. 
Te veel of lukraak gebruik maken van al deze middelen werkt vaak eerder vormverminderend. Gebruik supplementen steeds met beleid.  Zorg er dus als eerste voor dat de duiven gezond zijn. Als dat het geval is en de duiven vliegen super, houdt uw handen dan van al die ondersteunende preparaten af. Wil de vorm niet komen terwijl ze klinisch gezond zijn, dan kunt U met genoemde preparaten wellicht U voordeel doen.
Zelf ben ik gecharmeerd van Bony-mineral, Bony-recuglut CT en Bony-MR-plus.

Adenocoli

tot besluit nog enige woorden over adenocoli. De meldingen van deze infectie nemen weer hand over hand toe. Wees er echter op gespitst dat niet alles afgedaan mag worden als “coli”. Ook het herpesvirus is weer actief. Liefhebbers melden dan vaak dat ze “coli”onder de jonge duiven hebben, maar dat deze niet braken en dat het met de vastheid van de mest ook nog wel meevalt. In een aantal gevallen is hier dan sprake van een herpesbesmetting en niet van coli. Ook dit is een virusbesmetting die de duiven zelf moeten overwinnen. Tegen virussen is immers met medicijnen weinig of niets te beginnen. We kunnen alleen zorgen dat we preventief de weerstand zo hoog mogelijk zien te houden. Breekt een dergelijk infectie uit, dan is het wel aan te raden om de secundaire infecties die er dan bij kunnen optreden, zo weinig mogelijk kans te geven. Omdat de jonge duiven zowel last kunnen hebben van Adenocoli als Herpes, waarbij het onderscheid in het begin vaak moeilijk direct vast te stellen is, behandel ik de jonge duiven het liefste met Bony-jodi. Secundair zien we bij Herpesinfecties vaak een toename van de streptococcen infecties. De Bony-Jodi (poeder 29) is behalve tegen coli ook werkzaam tegen deze streptococceninfecties. 

Succes.

Peter Boskamp
dgkcentrum@planet.nl

Terug naar Dr. aan het woord
Terug naar Duiven.net

Een site van ADVIDU, Utrecht